Terug naar vorige
Bijouterie Monique mag coronasteun toch houden, zegt rechter. En dat is bijzonder.
kleinduimpje uit Nunspeet nam het op tegen reuzen – en staat op winst
Kleinduimpje (Bijouterie Monique in Nunspeet) nam het op tegen de reuzen (uitkeringsinstantie UWV en ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid). En staat op winst bij de rechtbank. Het lijkt erop dat zij – dankzij een vasthoudende gepensioneerd accountant – haar coronasteun toch mag houden. ,,Blij? Ja, natuurlijk.”
Lex van Kooten
Nunspeet
Ze voelde zich behandeld als een fraudeur. Monique Junte (46) van de Nunspeetse Bijouterie Monique kreeg coronasteun (NOW1), maar moest een heel groot deel terugbetalen plus een ‘boete’. ,,Terwijl ze niets had misdaan”, zegt gepensioneerd accountant Brand Timmer, die zich haar lot aantrok en zijn tanden er in zette.
Ruim een jaar procederen later krijgen ze in een belangrijk tussenvonnis gelijk van de rechtbank.
Het gaat alles bij elkaar om 1200 euro, maar voor Bijouterie Monique was dat wel ‘belangrijk geld’ toen het bedrijf – net als 140.000 andere bedrijven die om NOW1 vroegen – op z’n grondvesten stond te trillen. Waar ze ook nog eens recht op had, zegt de rechter nu.
Het ministerie en UWV moeten met wel heel zware argumenten komen om de rechter nog op andere gedachten te brengen, constateren Brand Timmer en hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp van de Universiteit van Amsterdam op basis van het tussenvonnis.
Nog veel meer bezwaren
De zaak Bijouterie Monique staat niet op zichzelf. Nog eens 6175 andere bedrijven voerden bezwarenprocedures tegen de (gedeeltelijke) terugbetaling van samen ongeveer 300 miljoen euro coronasteun.
Die komen lang niet allemaal overeen met die van Monique. Daar waar dat wel zo is, kunnen zij met de uitspraak over de Nunspeetse winkel in de hand gemakkelijker hun gelijk halen, denkt Verhulp. ,,Maar als je geen bezwaar maakte en de bezwaartermijn is verlopen – en dat is met NOW1 zo – dan ben je te laat.”
Om hoeveel dezelfde gevallen het gaat, kan UWV-woordvoerder Geralt Lammers niet zeggen. Brand Timmer schatte dat zelf eens op ‘honderden tot duizenden’: ,,De situatie die zich bij Monique voordeed – zogenaamde ‘incidentele beloningen’ – is nou ook weer niet zo ongewoon bij ondernemers.” Monique Junte is ‘erg blij’. Hoewel ze nog niet te hard wil juichen voor de uitspraak ook definitief is. UWV en ministerie laten in een officiële reactie weten nog niet inhoudelijk op de zaak te reageren. ,,We bestuderen de uitspraak.” Zij hebben zes weken de tijd van de rechtbank.
Hoe zat het ook alweer?
NOW1 was een welkome tegemoetkoming voor 140.000 ondernemers die in 2020 hun omzetten door corona zagen instorten. De Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid moest ontslagen voorkomen; bedrijven in nood konden er tenminste een groot deel van de loonkosten mee doorbetalen, bedacht het kabinet.
De noodmaatregel kwam er in recordtijd. Dat moest ook. Iedere dag telde. UWV keerde voorschotten uit, de eindafrekening zou later wel komen.
Dat later kwam. Zo’n zestig procent van de ondernemers moest alles of een deel terugbetalen. Eerlijk? Nou, de spelregels leken simpel. Wie te veel NOW1 toucheerde (omdat het omzetverlies achteraf meeviel), toch personeel ontsloeg of fout zat met de loonkosten, moest terugbetalen.
Wettelijk klopte dat wel. Maar veel ondernemers, zoals Monique, ervoeren dat als een boete. Brand Timmer ergerde zich daar groen en geel aan. ,,Want lang niet altijd is ook echt sprake van fraude.” Dat onrecht greep hem zo aan dat hij van Moniques NOW1-afwikkeling een principezaak maakte.
Een jaar geleden zei zij in de Stentor over de kwestie: ,,Ik ben al neer, mijn spaargeld is op, en nu krijg ik een trap na.” De publicatie leidde tot Kamervragen. De minister haalde daarna de ‘boete’ er al uit.
Waar ging het mis?
Bij Monique werken twee vaste medewerkers en twee oproepkrachten. Die had ze allemaal hard nodig in december 2019 toen corona nog ver weg leek en zij net als zoveel winkels overuren maakten en geweldige omzetten draaiden. Al die overuren betaalde Monique met het januari-salaris uit.
Toen corona in maart 2020 binnenviel en de omzet dramatisch inzakte, leek NOW1 een reddingsboei.
Op die manier kon zij haar medewerkers in dienst houden en ook haar twee oproepkrachten doorbetalen. ,,Ik hoefde niemand te ontslaan of uren af te pakken. Dat was fijn.” NOW1 maakte het omzetverlies tenminste voor een deel goed voor maart, april en mei. Waar het misging was dat UWV de tegemoetkoming berekende op de maand januari. Wie niet beter wist zou denken dat Monique bij de uitbraak van de pandemie wel degelijk personeel had ontslagen.
Want waarom zouden gemiddeld in maart, april en mei de salariskosten ineens zoveel lager zijn? Dat dat kwam door de nabetaling van salaris over die geweldige december 2019, kon je maar zo over het hoofd zien.
Onrechtvaardige UWV?
Niet helemaal. NOW1 moest er heel snel komen. Daardoor werd het ‘een regeling met een grofmazig karakter’, stelde toenmalig minister Wouter Koolmees. ‘En die kent zeer weinig mogelijkheden voor maatwerk.’ Of anders gezegd: de wet die NOW1 regelde bevatte onvolkomenheden, maar dat ging niet anders.
Hoogleraar Verhulp: ,,Ik ben niet per se fan van de overheid, er gaat beslist ook veel fout. Maar dat ze die noodmaatregel zo snel in elkaar zetten – een wet maken binnen twee weken is ongekend – daar heb ik bewondering voor.”
De meeste bedrijven zouden er baat bij hebben en daar ging het om. Monique had dus gewoon pech.
Wat vindt de rechter?
Waar zij en Brand Timmer de rechter in mee kregen: dat de uitkeringsinstantie wel degelijk soms maatwerk kan en moet leveren. Zeker als ‘eenvoudig en snel’ vast te stellen is hoe dat met die extra betalingen zit. En dat is hier het geval, constateert zij. Dat ministerie en UWV die kleine moeite niet wilden doen, noemt de rechter zelfs ‘onzorgvuldig’.
Hoe is het met Monique?
In afwachting van de uitspraak in de procedure moest zij al wel gewoon de coronasteun terugbetalen. Dat mocht in termijnen. ,,Afgelopen maand de laatste. En nu heb ik hoop dat ik alles toch nog terugkrijg.” Haar klanten zijn weer terug. ,,Ze geven vaak wat extra’s uit. Er lijkt wat in te halen. Bruiloften en feestjes mogen nu weer.” Dan kun je bij haar bijouterie je geluk wel op, zegt ze. ,,Maar ik ben nog een hele tijd bezig om alle schade in te lopen.”